Καρκίνος των Ωοθηκών

Της Αδαμαντίας Νικολαΐδου, Παθολόγος Ογκολόγος, Ογκολογική Κλινική, νοσοκομείο ΜΗΤΕΡΑ

Εισαγωγή

Ο καρκίνος των ωοθηκών οφείλεται στην ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων στις ωοθήκες. Τα καρκινικά κύτταρα έχουν την ιδιότητα να πολλαπλασιάζονται γρήγορα και μπορούν να διηθήσουν και να καταστρέψουν τον ωοθηκικό ιστό καθώς και να δώσουν μεταστάσεις σε απομακρυσμένες θέσεις.

Το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα περιλαμβάνει δύο ωοθήκες, μία σε κάθε πλευρά της μήτρας. Οι ωοθήκες – η καθεμία περίπου στο μέγεθος ενός αμυγδάλου – παράγουν ωάρια (ωάρια) καθώς και τις ορμόνες οιστρογόνα και προγεστερόνη. Η θεραπεία του καρκίνου των ωοθηκών περιλαμβάνει την χειρουργική αντιμετώπιση, την χημειοθεραπεία και προσφάτως και στοχευμένες θεραπείες.

Ο καρκίνος των ωοθηκών μπορεί να μην προκαλέσει αρχικά εμφανή συμπτώματα.

Τα σημεία και συμπτώματα του καρκίνου των ωοθηκών δεν είναι ειδικά και μπορεί μα περάσουν αρχικά απαρατήρητα και μπορεί να περιλαμβάνουν:

Φούσκωμα ή πρήξιμο στην κοιλιά, αίσθημα γρήγορου κορεσμού, απώλεια βάρους, ενόχληση στην περιοχή της πυέλου, κόπωση, πόνο στην πλάτη, αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου, όπως δυσκοιλιότητα, συχνή ανάγκη για ούρηση.

Συνεπώς εφόσον εμφανισθούν συμπτώματα όπως τα ανωτέρω που διαρκούν πάνω από δύο εβδομάδες καλό είναι να επισκεφθείτε τον προσωπικό σας γιατρό για να σας κατευθύνει ανάλογα.

Αιτιοπαθογένεια του καρκίνου των ωοθηκών

Δεν είναι σαφές τι προκαλεί τον καρκίνο των ωοθηκών, αν και έχουν εντοπιστεί κάποιοι παράγοντες κινδύνου αιτίες που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου των ωοθηκών όπως:
1) Μεγαλύτερη ηλικία. Ο κίνδυνος καρκίνου των ωοθηκών αυξάνεται όσο μεγαλώνετε.

2) Κληρονομικές αλλαγές γονιδίων. Ένα μικρό ποσοστό των καρκίνων των ωοθηκών προκαλείται από αλλαγές γονιδίων που κληρονομείτε από τους γονείς σας. Τα γονίδια που αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών περιλαμβάνουν τα BRCA1 και BRCA2. Αυτά τα γονίδια αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Αρκετές άλλες γονιδιακές αλλαγές είναι γνωστό ότι αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών, συμπεριλαμβανομένων των γονιδιακών αλλαγών που σχετίζονται με το σύνδρομο Lynch και τα γονίδια BRIP1, RAD51C και RAD51D.

3) Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου των ωοθηκών. Εάν έχετε συγγενείς εξ αίματος που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο των ωοθηκών, μπορεί να έχετε αυξημένο κίνδυνο της νόσου.

4) Η παχυσαρκία. Το υπερβολικό βάρος ή η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών.

5) Μεταεμμηνοπαυσιακή θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης. Η λήψη θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης για τον έλεγχο των σημείων και συμπτωμάτων της
εμμηνόπαυσης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών. Αυτό είναι κάτι που τα τελευταία χρόνια με τη χρήση νέων σκευασμάτων ορμονικής υποκατάστασης είναι υπό αμφισβήτηση

6) Ενδομητρίωση. Η ενδομητρίωση είναι μια συχνά επώδυνη διαταραχή κατά την οποία ιστός παρόμοιος με τον ιστό που καλύπτει το εσωτερικό της μήτρας σας αναπτύσσεται έξω από τη μήτρα σας.

7) Ηλικία εμμηνόπαυσης και εμμηναρχής. Η έναρξη της εμμήνου ρύσεως σε νεαρή ηλικία ή η έναρξη της εμμηνόπαυσης σε μεταγενέστερη ηλικία, ή και τα δύο, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών.

8) Τέλος αν δεν έχετε μείνει ποτέ έγκυος, μπορεί να έχετε αυξημένο κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών.

Ιστολογικοί τύποι καρκίνου των ωοθηκών

Ο τύπος του κυττάρου απ΄όπου ξεκινά ο καρκίνος καθορίζει τον τύπο του καρκίνου των ωοθηκών που έχετε και βοηθά τον γιατρό σας να καθορίσει ποιες θεραπείες είναι οι καλύτερες για εσάς. Οι τύποι καρκίνου των ωοθηκών περιλαμβάνουν:

1) Επιθηλιακός καρκίνος των ωοθηκών. Αυτός ο τύπος είναι ο πιο κοινός. Περιλαμβάνει διάφορους υποτύπους, συμπεριλαμβανομένου του ορώδους καρκινώματος και του βλεννώδους καρκινώματος.

2) Στρωματικοί όγκοι. Αυτοί οι σπάνιοι όγκοι συνήθως διαγιγνώσκονται σε πρωιμότερο στάδιο από άλλους καρκίνους των ωοθηκών.

3) Όγκοι γεννητικών κυττάρων. Αυτοί οι σπάνιοι καρκίνοι των ωοθηκών τείνουν να εμφανίζονται σε μικρότερη ηλικία.

Πρόληψη καρκίνου ωοθηκών

Δεν υπάρχει σίγουρος τρόπος πρόληψης του καρκίνου των ωοθηκών. Ωστόσο καλό είναι να λαμβάνετε σοβαρά τα παρακάτω:

• Σκεφτείτε να πάρετε αντισυλληπτικά χάπια. Ρωτήστε το γιατρό σας εάν τα αντισυλληπτικά χάπια (από του στόματος αντισυλληπτικά) μπορεί να είναι κατάλληλα για εσάς. Η λήψη αντισυλληπτικών χαπιών μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών. Αλλά αυτά τα φάρμακα έχουν κινδύνους, επομένως συζητήστε εάν τα οφέλη υπερτερούν αυτών των κινδύνων με βάση την κατάστασή σας.
• Συζητήστε τους παράγοντες κινδύνου με το γιατρό σας. Εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών, ενημερώστε το με το γιατρό σας. Ο γιατρός σας μπορεί να καθορίσει τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τον δικό σας κίνδυνο καρκίνου. Μπορεί να παραπεμφθείτε σε έναν γενετικό σύμβουλο που μπορεί να σας βοηθήσει να αποφασίσετε εάν ο γενετικός έλεγχος μπορεί να είναι κατάλληλος για εσάς. Εάν διαπιστωθεί ότι έχετε μια γονιδιακή αλλαγή που αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο των ωοθηκών, μπορείτε να εξετάσετε το ενδεχόμενο
  χειρουργικής επέμβασης για την αφαίρεση των ωοθηκών σας για την πρόληψη του καρκίνου.

Συνοπτικά διαταραχές της φυσικής ή μη ειδικής ανοσίας (δέρμα, βλεννογόνοι, πολυμορφοπύρηνα, φαγοκυττάρωση, κυτταροκίνες, ιντερφερόνες, συμπλήρωμα), διαταραχές της χυμικής ανοσίας (Β-λεμφο, παραγωγή Abs), διαταραχές της κυτταρικής ανοσίας (κυτταροτοξικά Τ-λεμφο, κυτταροκίνες) είναι οι λόγοι που οι ασθενείς με κακοήθειες αποτελούν ομάδες υψηλού κινδύνου και πρέπει να υπάρχει επαγρύπνηση και αυστηρή τήρηση των κανόνων υγιεινής.